¬Hayatımız
Futbol
Oldu ¬
Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölümü Oğretim
Görevlilerinden Ahmet Talimciler, uzun zamandır spordaki
gelişmelerle ilgili araştırmalar yapıyor. Hatta doktora tezi de bu
konuda...
Bir meşrulaştırma aracı olarak
futbolu yorumlayan Talimciler'in ilginç saptamaları
var.
1•~Futbolun
her türden yorumu kaldırabilen bir yapıya sahip olması, onun hem bölen, hem de
birleştiren bir spor dalı haline gelmesine yol açmıştır. Bu açıdan futbol güç
odaklarına geniş bir hareket serbestîsi yaratmakta, kitlelerin
hedefsizleştirilmesinde iktidarlarca kullanılabilmektedir. Toplumsal bir ortak
payda olarak futbol, yaratmış olduğu kimlik ve aidiyet temelli yapı ile
kitlelerin ilgisini ve öfkesini siyasal temelden uzaklaştırmaktadır. Dünyanın
en popüler oyunu olan futbolun, toplumda var olan güç ilişkileri ve ideolojiden
uzak kalabilmesi eşyanın doğasına aykırı bir durumdur. Çünkü bir spor dalı
olarak futbol gerek teknik, gerek de düşünsel bağlamıyla politika ile iç
içedir. Sporu ve futbolu ideolojisi olmayan bir toplumsal etkinlik olarak
göstermeye çalışmak, var olan güç ilişkilerini yeniden üretmek anlamına
gelecektir. Futbol-ideoloji ilişkisini ortaya koyabilmenin yolu toplumsal ve
kültürel yaşantımızda yaşanan değişim ve dönüşümleri de dikkate almaktan geçer.
sevdakâr çelik /
futbol+dondurma külahı=
2•~Türkiye'de futbolun son yirmi beş yıl
içinde geçirdiği dönüşümü bu açıdan yeniden incelediğimizde; futbolun ı980
askeri harekatı sonrasında kitleleri 'depolitize etmek'
amacı ile kullanıldığını ve yerine getirdiği bu ideolojik işlev sayesinde geniş
kitleleri eğlendirerek, meşgul ederek var olan toplumsal sorunlar üzerinde
düşünmelerini engellemek sureti ile ülke içinde yaratılmaya çalışılan 'huzur
ve güven'(!) ortamının önemli bir bileşeni olduğunu
görürüz.
sevdakar çelik /
futbolcu kavgası= ***
sevdakar çelik /
futbolcu kavgası= ***
3•~
Futbol diğer spor dallarından hem daha
yaygın hem daha simgesel bir toplumsal ifade kanalı açarak gelişebildiği için,
diğer spor dallarına nazaran yüklenmiş olduğu anlamların da toplumsal yaşama
yansıması daha fazla olmuştur. 1980 sonrası yaşanan depolitizasyon sürecinde
futbol, özellikle geniş kitleler için yeni kimlik edinme alanlarından birisi
haline getirilmiştir. 1980'li yıllar devletin kitle sporlarını geliştirmeye
yönelik politikalarının rafa kaldırıldığı, bunun yerine futbolun ön plana
çıkartıldığı yıllar olmuştur. 12 Eylül 1980 darbesinin ardından tüm toplumu
düzen ve iltizam içerisine yerleştirme, gençleri terör belasından uzaklaştırmak
için futboldan yararlanılmıştır. Bunun için ülkenin hemen her yerinde futbol
sahalarının yapımının hızlandırılması ve yöre takımlarının desteklenmesi
sağlanmıştır.
sevdakar çelik / tv’de futbol ve kitap
okumak=***
4
•~1980'lerde devletin spor politikalarını
biçimlendiren yaklaşım popülist ve faydacıdır. Bu bağlamda spor daha çok geniş
kitleleri etkileme gücüne sahip popüler bir olgu olarak kavramsallaştırılır.
Böylece kitle sporlarını geliştirme projesi yerini popüler görsel ya da
izleyici sporlarını geliştirme projesine bırakır. Bu yeni yaklaşım, Özal
hükümetinin spor politikalarının ve futbol ile ilişkisinin temelini
oluşturur.
sevdakar çelik / futbol ve
zafer(!)=***
5•
~
Özal'ın dört eğilimi birleştiren partisi ve onun icraatları,
Türk futbol tarihinde 1980'ler ve sonrasına damgasını vuracaktır. Futbolun
kitleler için ne denli önemli bir alan olduğunun bilincinde olan Turgut Özal,
uzun yıllar boyunca formalite olarak görülen bir uygulamayı, kendisinin her an
halkın içinde olduğunu göstermek amacı ile kullanmayı bilmiş ve daha da ileriye
giderek yurt dışında dahi takımlarımızı desteklemeye gitmek sureti ile
futbol-siyasal iktidar ilişkisinin boyutlarının genişlemesini
sağlamıştır.
***
Son günlerde futboldan
başka bir şey konuşulmuyor.Yarın da Ahmet Talimciler'in tespitlerine devam
edeceğim.
...........................................
Deniz
Sipahi
/Satır Arası /MilliyetEGE,27 Ekim 2005
Perşembe
-
veyazılarBlog_ilk
yayım:07 Ağu
2009
